Προσκυνητάρι Αγίας Γης_Εισαγωγή

Προσκυνητάρι Αγίας Γης

Εισαγωγή

Τα Άγια Προσκυνήματα είναι οι τόποι όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα που γνωρίζουμε μέσα από την Αγία Γραφή, δηλαδή την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, και τα βρίσκουμε στο σημερινό κράτος του Ισραήλ, στην Παλαιστινιακή Αρχή, στην Ιορδανία αλλά και στην Αίγυπτο.

Τα Πανάγια Προσκυνήματα της Αγίας Γης, μετά το πάθος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, είχαν και συνεχίζουν να έχουν ξεχωριστή θέση στις ψυχές όλων των Χριστιανών. Από τον 4^ο αιώνα μ. Χ. η Αγία Ελένη χτίζει ναούς  γίνεται η επίσημη αναγνώριση των Χριστιανικών μνημείων και από τότε κι έπειτα επιθυμία του κάθε Χριστιανού ήταν και είναι να έρθει στους Αγίους Τόπους, εκεί όπου έστησαν οι άχραντοι πόδες του Κυρίου, και με ευλάβεια να προσκυνήσει εκεί όπου ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, Γεννήθηκε, Δίδαξε, Σταυρώθηκε, Τάφηκε και Αναστήθηκε για την σωτηρία όλων των ανθρώπων. 

Οι Άγιοι Τόποι πάντοτε συγκινούν και γεμίζουν την ψυχή του ανθρώπου με πνευματική κατάνυξη, ανάταση και αγαλλίαση. Και αυτό συμβαίνει, γιατί αυτοί οι τόποι είναι τόποι ευλογημένοι από την παρουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Είναι οι τόποι του Πάθους και της Αναστάσεως του Χριστού για τη σωτηρία του ανθρωπίνου Γένους. Είναι οι Τόποι που όποιος τους επισκεφτεί ως προσκυνητής, ως επισκέπτης, ως ερευνητής, ως πιστός ή ακόμη και ως άπιστος, θα αναφωνήσει ότι ο Πανάγιος Τάφος πραγματικά είναι ζωντανός.

Ο Πανίερος Ναός της Αναστάσεως του Κυρίου μας στην Ιερουσαλήμ περικλείει τα μεγαλύτερα Προσκυνήματα. Όταν βρεθείς εκεί, η ψυχή και η καρδιά σου «αιχμαλωτίζονται» και δεν θέλεις να φύγεις. Είναι σαν μαγνήτης αλλά με αντίστροφη ελκτική δύναμη, θα λέγαμε. Δηλαδή, όσο απομακρύνεσαι, τόσο η δύναμη της έλξης γίνεται πιο ισχυρή. Αποτέλεσμα αυτού είναι να επιστρέφει ο προσκυνητής στην πατρίδα του και αμέσως να θέλει να γυρίσει πίσω, νιώθοντας ότι Εκεί είναι «γεμάτος».

Στην είσοδο, στην Αγία Πύλη στα αριστερά, σε περιμένει η Αγία Κολόνα με την βαθιά σχισμή, για να σου θυμίσει ότι στο σημείο εκείνο έγινε  το θαύμα της Αφής του Αγίου Φωτός από τον Ελληνορθόδοξο Πατριάρχη, όταν οι Αρμένιοι, με εντολή του Σουλτάνου, τον κλείδωσαν έξω από το Ναό, για να βγάλουν αυτοί το Φως.

Μπαίνοντας μέσα και ανεβαίνοντας δεξιά κάμποσα σκαλοπάτια, θα  βρεις μπροστά σου ζωντανό τον Φρικτό Γολγοθά, που σε καθηλώνει, καθώς βλέπεις και προσκυνάς το ακριβές σημείο της Σταυρώσεως του Κυρίου μας, εκεί όπου με το αίμα Του ξέπλυνε τις αμαρτίες μας και έγινε ο Σταυρός από σύμβολο ντροπής και καταδίκης, σημείο Σωτηρίας και Νίκης κατά του θανάτου.

Κατεβαίνοντας, μπροστά μας δεσπόζει η Αγία Αποκαθήλωση, που μας προκαλεί ρίγη συγκινήσεως, αφού είναι ο τόπος επάνω στον οποίο ο ευσχήμων Ιωσήφ και ο κρυφός μαθητής του Κυρίου Νικόδημος, όταν πήραν την άδεια από τον Πόντιο Πιλάτο να θάψουν τον Ιησού, αφού αποκαθήλωσαν το Σώμα Του, το έθεσαν σε αυτό το σημείο και το άλειψαν με αρώματα πριν το ενταφιάσουν. Το άρωμα που συνεχώς αναδύεται από την πλάκα της Αποκαθηλώσεως είναι μοναδικό και πραγματικά δεν θέλεις στιγμή να απομακρυνθείς από το σημείο αυτό.

Μερικά βήματα πιο πέρα βρίσκεται το Άγιο Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου. Μέσα σε αυτό βρίσκεται ο Πανάγιος και Ζωοποιός Τάφος του Κυρίου μας. Εδώ τέθηκε το Σώμα Του και από εδώ Αναστήθηκε. Από εδώ κάθε χρόνο ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Ιεροσολύμων και μόνο, με θαυμαστό τρόπο, λαμβάνει το Άγιο Φως και το μεταδίδει στους πιστούς.

Τα πρώτα χειρόγραφα που γράφτηκαν για την Αγία Γη και που  είχαν σκοπό να δώσουν πληροφορίες για τον προσκυνητή σχετικά με την ιστορία, τη γεωγραφία και την αρχαιολογία των προσκυνημάτων της Παλαιστίνης, έφεραν το όνομα «Προσκυνητάρια». Αυτά μας δίδουν σημαντικές πληροφορίες για την τέλεση της θείας λατρείας από την Αγιοταφιτική Αδελφότητα (το Τάγμα των Σπουδαίων), τη ζωή εντός και εκτός των τειχών της Ιερουσαλήμ και άλλα.

Το αρχαιότερο γνωστό τέτοιο προσκυνητάρι των Αγίων Τόπων γράφτηκε από την Σιλβία ή Αιθερία. Η γυναίκα αυτή ήταν μια διανοούμενη μοναχή, πολύ ευσεβής, που ταξίδεψε στην Ανατολή και περίπου το 380 μ. Χ. έφτασε στα Ιεροσόλυμα, όπου και έμεινε για τρία χρόνια. Επισκέφθηκε τα ιερά Προσκυνήματα της Παλαιστίνης, παρακολούθησε με ζήλο τη θρησκευτική ζωή στην Αγία Πόλη και εν συνεχεία όλα αυτά τα έγραψε στο οδοιπορικό της.

Ανάλογα «προσκυνητάρια» δηλαδή Οδοιπορικά, έχουν βρεθεί και χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα και μάλιστα στην Ελληνική γλώσσα. Όλα αυτά βοήθησαν στην πρόκληση και αύξηση των χατζήδικων ταξιδιών, οπότε συνέβαλαν και στην οικονομική ενίσχυση του Ελληνορθοδόξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, που μέσα πάντοτε σε δύσκολες συνθήκες φυλάσσει Θερμοπύλες.

Κάτι ανάλογο θα προσπαθήσουμε και εμείς από εδώ, με αυτό το Προσκυνητάρι μας. Με την ελάχιστη εμπειρία που έχουμε από τα Προσκυνήματά μας στην Ιερουσαλήμ, την ενασχόληση μας καθημερινά σχεδόν με την Αγία Γη και με την παρουσία μας, τόσο στο Ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, όσο και στο Youtube μέσω της εκπομπής «Άγιοι Τόποι: Εκεί όπου έστησαν οι άχραντοι πόδες του Κυρίου», θα προσπαθήσουμε να αφήσουμε κάτι περιεκτικό, μέσω του γραπτού λόγου, προς Δόξαν Θεού και βοήθεια των μελλοντικών προσκυνητών.

Το εισαγωγικό αυτό θα ολοκληρώσουμε με ένα έμμετρο επίλογο, που αρκετά προσκυνητάρια χρησιμοποιούσαν επιλογικά, για να κλείσουν το οδοιπορικό τους.

«Ως ώδε διηγήθηκα περί τους σεβασμίους

τόπους της Ιερουσαλήμ και πάγκαλους αγίους….

Όσοι το κτάσθε, αδελφοί, και αγοράσετέ το,

μεγάλον πλούτον έχετε, πάντα φυλάγετέ το.

Έτι δε εν τω οίκω σας ελάβετε ευλογίαν

από την Ιερουσαλήμ, την πόλιν την αγίαν…

Αιτείτε και περί εμού λύσιν αμαρτημάτων,

όπως να λάβω άφεσιν εκ των εμών πταισμάτων». 

Γράφει ο π.Ιωάννης Νικολάου